Γιατί Θέλουμε Να Μας Λένε Τι Να Κάνουμε

Στη δεκαετία του ’70, οι παίκτες του χόκει-στον-πάγο στις ΗΠΑ δεν ήταν υποχρεωμένοι να φορούν κράνος. Ο κίνδυνος ήταν τρομερός, βέβαια, καθώς πρόκειται για ένα σπορ εξαιρετικά βίαιο, που παίζεται πάνω σε μια παγωμένη, σκληρή επιφάνεια. Κι όμως, η πλειοψηφία των αθλητών αποδέχονταν τον κίνδυνο και έπαιζαν χωρίς κράνος. Κάποτε το πρωτάθλημα τους ζήτησε να ψηφίσουν (σε μυστική ψηφοφορία) αν θα ήθελαν να θεσπιστεί κανόνας που θα τους υποχρεώνει να φορούν κράνη.

Και ψήφισαν, σε εντυπωσιακό ποσοστό, "ΝΑΙ".

Ο Νομπελίστας οικονομολόγος Τόμας Σέλιγκ μελέτησε ακριβώς αυτό το φαινόμενο, και η εξήγηση που βρήκε είναι λογική: Με το να μην φοράει κράνος, ο αθλητής είχε ένα ελαφρύ πλεονέκτημα στο παιχνίδι -ένιωθε πιο άνετα και έβλεπε το γήπεδο λίγο πιο καθαρά. Εφόσον ήταν επιλογή του, ήταν πρόθυμος να θυσιάσει λίγη ασφάλεια για να κερδίσει λίγο σε επίδοση. Αν όμως κανένας αθλητής δεν μπορούσε να απολαμβάνει το πλεονέκτημα του να παίζει χωρίς κράνος, τότε όλοι θα μπορούσαν να παίζουν με ασφάλεια. Με άλλα λόγια, οι αθλητές χρειάζονταν κάποιον να τους αφαιρέσει το δικαίωμα της επιλογής. Όπως φαίνεται, η απόλυτη ελευθερία μερικές φορές σπρώχνει τους ανθρώπους να κάνουν αναπόφευκτα λάθη επειδή, ως είδος, δεν είμαστε φτιαγμένοι να παίρνουμε απόλυτα ορθολογικές αποφάσεις.

Διαβάστε πώς χρησιμοποιεί ο Τζέιμς Σουροβιέτσκι του New Yorker αυτή την ιστορία ως παράδειγμα για το πώς βλέπουμε τα ενεργοβόρα SUVs σήμερα.