Πριν από λίγα λεπτά ο Guardian, οι New York Times και η ProPublica δημοσίευσαν ένα άρθρο που αποκαλύπτει τον τρόπο με τον οποίο η Αμερικανική μυστική υπηρεσία NSA παρακάμπτει την κρυπτογράφηση που χρησιμοποιούν οι περισσότερες υπηρεσίες στο ίντερνετ για να αποκτούν πρόσβαση σε πληροφορίες που οι περισσότεροι χρήστες θεωρούν αυτονόητα ιδιωτικές.
Είναι ένα κείμενο συναρπαστικό και σοκαριστικό που εγείρει πολλά ερωτήματα και αποδεικνύει ότι καμία πληροφορία στο ίντερνετ δεν είναι πραγματικά ασφαλής και απόρρητη, ακόμα κι όταν εμφανίζεται το λουκετάκι στο πεδίο του browser.
Το κείμενο αποκαλύπτει, συγκεκριμένα, ότι η NSA έχει συνεργαστεί με εταιρείες παραγωγής software ασφαλείας για να τοποθετήσουν στα προϊόντα τους κενά ασφάλειας επίτηδες, τα οποία στη συνέχεια η υπηρεσία χρησιμοποιεί για να έχει πρόσβαση στα δεδομένα των χρηστών. Επίσης, έχει ασκήσει τεράστια επιρροή στην επιβολή των διεθνών προτύπων κρυπτογράφησης τα οποία χρησιμοποιούν προγραμματιστές από όλο τον κόσμο για να προστατεύσουν τα δεδομένα των χρηστών τους. Οι αποκαλύψεις συνθέτουν ένα εφιαλτικό πλέγμα κρυφής δραστηριότητας της αμερικανικής υπηρεσίας που λειτουργεί σαν κανονικό δίκτυο χάκερ, χρησιμοποιώντας όλες τις διαθέσιμες online και offline τεχνικές για να αποκτήσει πρόσβαση στις πληροφορίες ιδιωτών -η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων, βεβαίως, δεν είναι ούτε τρομοκράτες ούτε ύποπτοι για οποιοδήποτε έγκλημα.
Εκτός από το ρεπορτάζ, που βασίζεται στα απόρρητα έγγραφα που διέρρευσε ο διάσημος, πια, πρώην συνεργάτης/συμβασιούχος της NSA και νυν φυγάς Έντουαρντ Σνόουντεν, ενδιαφέρον έχει και ο τρόπος που γράφτηκε, καθώς και τα ηθικά και άλλα διλήμματα που προκύπτουν από τη δημοσίευσή του. Το πώς αποκαλύπτονται τέτοια ευαίσθητα θέματα είναι ένα θέμα που συζητιέται έντονα τελευταία, και υπάρχουν διάφορες σχολές, από την άμεμπτη και κοινωνικά/εθνικά ευαίσθητη δημοσιογραφία των mainstream Μέσων μέχρι το “δημοσιογραφικό ακτιβισμό” συντακτών όπως ο Γκλεν Γκρίνγουολντ ή σκέτων ακτιβιστών όπως ο Τζούλιαν Ασάντζ. Το σκεπτικό πίσω από τη συγκεκριμένη δημοσίευση το εξηγούν εύγλωττα σ’ αυτό το συνοδευτικό άρθρο (που τοποθετείται κάπου στο μέσο των δύο “στρατοπέδων”) οι δύο co-CEOs της ProPublica, ο Ντικ Τόφελ και ο Στιβ Ένγκελμπεργκ.
American history is replete with examples of the dangers of unchecked power operating in secret. Richard Nixon, for instance, was twice elected president of this country. He tried to subvert law enforcement, intelligence and other agencies for political purposes, and was more than willing to violate laws in the process. Such a person could come to power again. We need a system that can withstand such challenges. That system requires public knowledge of the power the government possesses. Today’s story is a step in that direction.
Η ProPublica -που είναι ο πρώτος δημοσιογραφικός οργανισμός στον οποίο απευθύνθηκε o Guardian για να μοιραστεί τα έγγραφα του Σνόουντεν, όταν διαπίστωσε ότι η βρετανική κυβέρνηση υπήρχε περίπτωση να τα κατάσχει-, είναι μια μη-κερδοσκοπική οργάνωση που παράγει ερευνητική δημοσιογραφία και χρηματοδοτείται από φιλανθρωπικές εισφορές. Τις προηγούμενες εβδομάδες πέρασα λίγο χρόνο στο newsroom της οργάνωσης στη Νέα Υόρκη, μίλησα με τους δημοσιογράφους και τα στελέχη της (και τους Τόφελ και Ένγκελμπεργκ) και μελέτησα τον τρόπο με τον οποίο δουλεύουν. Το συγκεκριμένο θέμα γραφόταν εκείνες τις ίδιες ημέρες σε συνθήκες μυστικότητας. Δεν είχα την ευκαιρία να γνωρίσω τον Τζεφ Λάρσον, το συντάκτη που το έγραψε, γιατί εκείνες τις ημέρες το δούλευε με τους editors των New York Times στο κτίριο της εφημερίδας στην 8η Λεωφόρο, ενώ το θέμα δεν αναφέρθηκε σε κανένα από τα editorial meetings στα οποία παραβρέθηκα. Μόνο την τελευταία μου μέρα στο newsroom -την περασμένη Παρασκευή- έμαθα για την ύπαρξή του, όταν προέκυψε μια μικρή -και μόνο παροδική- παρεξήγηση ανάμεσα στους τρεις δημοσιογραφικούς οργανισμούς που δημοσιεύουν σήμερα την μεγάλη αποκάλυψη. Έτσι είχα την ευκαιρία να ακούσω και να συζητήσω και να μάθω πολλά πράγματα για το πώς χειρίζονται τις πολύ μεγάλες και παγκόσμιου βεληνεκούς δημοσιογραφικές αποκαλύψεις οι μεγαλύτεροι ειδησεογραφικοί οργανισμοί του κόσμου με ηθικό, διαφανή και δημοσιογραφικά ακέραιο τρόπο.
Αλλά αυτό είναι θέμα για ένα άλλο άρθρο.
UPDATE: Ο Guardian πλαισιώνει τη δημοσίευση των αποκαλύψεων με δύο πολύ ενδιαφέροντα άρθρα του αμερικανού προγραμματιστή και κρυπτογράφου Μπρους Σνάιερ. Στο ένα καλεί τους συναδέλφους του να δουλέψουν μαζί για να ανακτήσουν την ασφάλεια του ίντερνετ, την οποία η NSA έχει -πλέον αποδεδειγμένα- διαλύσει. Στο δεύτερο εξηγεί πιο λεπτομερώς τον τρόπο με τον οποίο η NSA αποκτά πρόσβαση στις κρυπτογραφημένες επικοινωνίες και δίνει πέντε συμβουλές για να προστατέψουμε στοιχεία και δεδομένα.